Aby nagwintować ręcznie otwór potrzebujemy do tego: gwintowników ręcznych (najczęściej 2 lub 3 sztukowych kompletów) oraz pokrętła do gwintowników. W Polsce producentem samych gwintowników ręcznych jest firma Fanar z Ciechanowa natomiast same pokrętła stalowe są produkowane przez mniejsze zakłady produkcyjne.
Gwintownik posiada zabierak kwadratowy oznaczany literą „a” do którego odnoszą się wymiary uchwytów do gwintowników.
Ze względu na różne potrzeby gwintowania: czasami otwory są płytkie, o dużej średnicy lub mogą być również głębokie i w zależności od warunków używamy odpowiednich uchwytów.
Gwintowniki ręczne posiadają stałą długość określoną normą DIN-352 lub DIN-2181 lub DIN-5157, która to nie jest zbyt imponująca. Spowodowane jest to kwestią dużych obciążeń, które występują podczas gwintowania ręcznego. Aktualnie w standardzie możemy użyć 2 rodzajów pokręteł:
Pokrętło do gwintowników PBPc | Pokrętło do gwintowników z grzechotką |
W sytuacji, kiedy długość gwintownika ręcznego jest wystarczająca używamy standardowego pokrętła do gwintowników (zdjęcie po lewej), jest ono najwygodniejsze w użyciu i najłatwiej nacina się nim gwinty. Posiada możliwość mocowań gwintowników w określonych zakresach wymiarowych.Tabela nr. 1 Wymiary pokrętła do gwintowników ręcznych
Nr | Wielkość a [mm] | Długość całkowita L [mm] | Zakres mocowań | Waga [Kg] |
Nr.1 | 1,3-6 | 180 | M2,2-M10 | 0,1 |
Nr.1,5 | 3-70 | 220 | M3-M12 | 0,13 |
Nr. 2 | 3,9-10 | 330 | M4-16 | 0,5 |
Nr. 3 | 6-17,2 | 470 | M8-M27 | 1 |
Nr. 4 | 9-18 | 530 | M14-M30 | 1,7 |
Nr. 5 | 15-32 | 1050 | M18-M56 | 4,7 |
W przypadku, gdy otwór jest umiejscowiony głębiej, gdzie jest potrzebny większy wysięg chwytu gwintownika przydatne jest pokrętło do gwintowników z grzechotką. Ułatwia ono znacznie gwintowanie ręczne. Minusem jest mniejsza stabilność gwintowania spowodowana długością układu pokrętło+gwintownik.
Tabela nr. 2 Wymiary pokręteł z grzechotką.
Pokrętła z grzechotką | Długość całkowita L [mm] | Wielkość zabieraka kwadratowego | |
Krótkie | M3-M8 | 85 | 2-6 |
M5-M12 | 110 | 4-7,5 | |
Długie | M3-M8 | 250 | 2-6 |
M5-M12 | 300 | 4-7,5 |
Gdy gwintowany otwór jest bardzo długi możemy zwiększyć zasięg pokrętła do gwintowników poprzez przedłużkę. Przedłużka do gwintowników wykonywana jest pod jeden wymiar zabieraka kwadratowego.
Tabela nr. 3 Wymiary przedłużki oraz zakresy mocowań
Wymiar zabieraka a [mm] | Długość całkowita L |
3,15 | 90 mm |
2,1 | 60 mm |
2,4 | 70 mm |
2,7 | 80 mm |
3 | 80 mm |
3,4 | 90 mm |
3,55 | 95 mm |
3,8 | 100 mm |
4 | 100 mm |
4,3 | 105 mm |
4,9 | 110 mm |
5 | 110 mm |
5,5 | 110 mm |
5,6 | 115 mm |
6,2 | 125 mm |
6,2 | 120 mm |
6,3 | 120 mm |
7,1 | 125 mm |
8 | 125 mm |
9 | 135 mm |
10 | 140 mm |
11 | 150 mm |
12 | 155 mm |
13 | 165 mm |
14,5 | 175 mm |
16 | 180 mm |
20 | 200 mm |