Uchwyt wiertarski należy do oprzyrządowania maszyny takich jak tokarki, frezarki oraz przede wszystkim wiertarek. Służą do one do mocowania wierteł do metalu, stali żeliwa i innych z chwytem walcowym do naszej obrabiarki, można powiedzieć, że są pośrednikiem między naszą maszyną a wiertłem.
Rodzaje uchwytów wiertarskich
Uchwyty wiertarskie dzieli się na dwa główne rodzaje: uchwyt wiertarskie bezkluczykowe (samozaciskowe) o oznaczeniu PTRu oraz uchwyty wiertarskie kluczykowe o oznaczeniu PTRk.
Uchwyt wiertarski samozaciskowy
Jest to uchwyty wiertarski bezkluczykowy, w którym użytkownik mocuję wiertło bez pomocy kluczyka. Aby zamocować wiertło w uchwycie użytkownik obraca ręką obudowę uchwytu wiertarskiego samozaciskowego tym samym zbliżając szczęki samocentrujące do chwytu wiertła. W Polsce takie uchwyty posiadają oznaczenie według normy PN: PTRu i PTRw. Odpowiednio oznaczają one to, że uchwyt wiertarski jest samozaciskowy a z drugiej strony może być mocowany odpowiednio na: PTRu – otwór skrócony stożkowy bądź w przypadku oznaczenia PTRw – mocowanie na gwincie.
Uchwyt wiertarski kluczykowy
Uchwyt wiertarski kluczykowy to uchwyty do pracy, których wymagany jest kluczyk. Kluczyk w uchwytach wiertarskich kluczykowych obraca pierścieniem, który zbliża do siebie szczęki lub je od siebie oddala. Takie uchwytu
Mocowanie uchwytu wiertarskiego
Uchwyt wiertarski mogę być mocowane monolitycznie z trzpieniem – czyli trzpień jest nierozłączny z uchwytem wiertarskim bądź poprzez mocowanie łączone. Mocowanie łączone polega na połączeniu trzpienia oraz uchwytu wiertarskiego poprzez wcisk bądź gwint.
Uchwyt wiertarski monolityczny
Połączenie takie uchwytu wiertarskiego z trzpieniem posiada swoje zalety jak i wady.
Zalety uchwytów wiertarskich monolitycznych
- mniejsze bicie osiowe całego układu: uchwytu wiertarskiego z trzpieniem,
- w związku z mniejszym biciem narzędzia rośnie również wydajność wierteł jak i jakość wierconych otworów ( mniejsza tolerancja oraz lepsza chropowatość powierzchni otworu),
- możliwość wiercenia obrotami prawymi i lewymi,
- możliwość stosowania udaru,
Wady uchwytów wiertarskich monolitycznych
- wysoka cena zakupu,
- przy zniszczeniu uchwytu wiertarskiego lub trzpienia cały uchwyt wiertarska staje się bezużyteczny,
- brak możliwości stosowania w maszynach starszego typu, np. w wiertakach pionowych lub obrabiarkach ze stożkiem Morse’a,
Uchwyt wiertarski łączony
Połączenie uchwytu wiertarskiego na stożku
Połączenie na stożku skróconym według DIN 238 oznaczane jest poprzez wielkość stosowanego stożka np. B12, B16, B20, B22 co odpowiada mniej więcej średnicy mierzonej w mm ( średnica mierzona w najwęższej części stożka).
Połączenie na gwincie oznaczenie jest poprzez wpisany gwint w nazwę trzpienia bądź uchwytu wiertarskiego. Najczęściej stosowanym gwintem w połączeniu pomiędzy: trzpieniem do uchwytów wiertarskich a uchwytem wiertarskim jest gwint drobnozwojny zunifikowany UNF. Gwinty najczęściej stosowane w połączeniach w uchwycie wiertarskim to: UNF ½-20, UNF 3/8-24. Zaletą stosowania takich uchwytów jest możliwość używania udaru, natomiast ograniczenie jest brak możliwość wiercenia lewymi obrotami. Spowodowałoby by to odkręcenie się uchwytu wiertarskiego od jego trzpienia.
Producenci uchwytów wiertarskich
W Polsce producentem uchwytów wiertarskich jest firma
Jango – jest to firma, która wyspecjalizowała się w produkcji uchwytów wiertarskich kluczykowych, samozaciskowych z możliwym mocowanie na trzpień oraz monolitycznym. Firma ta powstała w i od tej pory nieustannie produkuje bardzo wysokiej jakości uchwyty wiertarskie do tokarek, frezarek , wiertarek zwykłych jak i wiertarek pionowych – profesjonalnych.
Bison-Bial Białystok – jest Polska firma, która w swojej ofercie posiada uchwyty wiertarskie jak i narzędzia takie jak oprawki, tuleje oraz oprzyrządowanie tokarek. Do oprzyrządowanie tokarek można zaliczyć takie narzędzia jak uchwyty tokarskie oraz kły tokarskie.
