Wiertła węglikowe służą do wiercenia otworów w pełnym materiale, są to narzędzia wykonane w całości z węglika spiekanego. Umożliwiają one wiercenie bez wcześniejszego nawiercania co bardzo przyspiesza proces wykonywania otworów, natomiast sam otwór jeśli jest wykonywany w korzystnych warunkach możemy otrzymać otwór w tolerancji H7. Możliwe jest wykonywanie otworów a praktycznie każdym rodzaju materiałów takich jak:
- stal,
- stal nierdzewna,
- żeliwo,
- materiały nieżelazne jak aluminium miedź,
- materiały hartowane
- materiały żaroodporne
Parametry skrawania wierteł węglikowych
Prędkość skrawania jest podstawowym parametrem skrawania, który musimy określić wcześniej aby obliczyć poprawnie obroty wiertła i dalej także posuw skrawania. Poniżej znajduje się tabela wartości prędkości skrawania w zakresach jakich powinniśmy się poruszać w zależności od obrabianego materiału.
Tabela doboru prędkości skrawania dla wierteł węglikowych
ISO | Materiał | Prędkość skrawania Vc [m/min] | ||
3xD | 5xD | 8xD | ||
P | Stal | 60-100 | 45-60 | 40-50 |
M | Stal nierdzewna | 60 | 30 | 25 |
K | Żeliwo | 85-120 | 60-90 | 50-80 |
N | Aluminium | 200 | 110-180 | 100-160 |
S | Żaroodporne | 25-60 | 18-30 | 15-25 |
Posuw f | Obroty n |
Tabela doboru posuwu wiertła
Średnica wiertła VHM | Posuw wiertła [obr/min] |
3xD | |
0,01-1 mm | 0,02 |
1-1,9 mm | 0,03 |
2-2,9 mm | 0,05 |
3-5,9 mm | 0,08 |
6-8,9 mm | 0,11 |
9-11,9 mm | 0,14 |
12-16 mm | 0,16 |
Budowa wiertła węglikowego
Wiertła węglikowe opisuję się głownie poprzez podanie średnicy roboczej wiertła oraz długości roboczej do jakiej można nim wiercić. Długość roboczą podaje się w wielokrotności średnicy roboczej wiertła np. Wiertło fi 10 3xD będzie posiadało długość roboczą 30 mm, wiertło fi 12 3xD – 36 mm.
Wiertło 3xD | |
Wiertło 5xD | |
Wiertło 8xD |
Wiertło VHM może występować w dwóch wariantach chwytowych
- z chwytem walcowym – oznaczenie HA
- z chwytem Weldona – chwyt walcowy ze spłaszczeniem – oznaczenie HB
Chwyt walcowy HA | Chwyt Weldona HB |
Chwyt walcowy Weldona HB posiada spłaszczenie w które wkręca się śrubę. Zapobiega to obracaniu się wiertła w oprawce, co jest ważne zwłaszcza przy dużych średnicach gdzie występują duże siły.
Ze względów wymiarowych część robocza wiertła może być wykonana w wariantach:
- pełnych średnicach jak fi 6, fi 8, fi 10 mm itd niezależenie od wymiaru średnicy części roboczej co jest droższą opcją w produkcji. Aby wyprodukować takie wiertło, trzeba zeszlifować cały naddatek materiały do mniejszej średnicy,
- w wymiarze równym średnicy roboczej wiertła np. wiertło fi 8,5 będzie posiadało również średnicę chwytową 8,5. Jest zdecydowanie tańsze wykonanie lecz mocowanie takiego wiertła jest utrudnione i możliwe głównie w tulejkach zaciskowych ER
W czym mocować wiertła węglikowe ?
W zależności od posiadanego chwytu wiertła węglikowe VHM możemy mocować w oprawkach o różnej budowie i charakterystyce. Do wyboru posiadamy oprawki na tulejki zaciskowe ER, oprawki na chwyt Weldona i do tego można zastosować tulejki 1226 ale one występują tylko w pełnych średnicach ( i to nie wszystkich w standardzie ).
Oprawka zaciskowe na tulejki zaciskowe ER | Oprawka zaciskowa Weldona |
Wiercić z chłodziwem czy bez?
W przypadku wierteł z otworami chłodzącymi oczywiście zalecane jest aby używać takie chłodziwa, ułatwia to wyprowadzenie wiórów z otworu oraz zmniejsza zdecydowanie temperaturę w czasie obróbki co przekłada się zdecydowanie na żywotność wierteł.
W przypadku obróbki na sucho dobrym rozwiązaniem o ile jest to możliwe, jest zastosowanie mgły olejowej. Podczas obróbki “na sucho” wierzchołek wiertła osiąga temperaturę 431°C. Taka temperatura zatem nie stanowi problemu dla nowoczesnych materiałów narzędziowych i twardych pokryć, co oznacza, że obróbka całkowicie “na sucho” w pełni gwarantuje stabilność całego procesu. Podczas obróbki z chłodzeniem mgłą olejową temperatura wynosi tylko 145°C. Widoczny w tym przypadku jest więc fakt, że nawet mała ilość oleju zmieszana z powietrzem powoduje znaczne zmniejszenie tarcia. Co potwierdza, że w przeciwieństwie do chłodzenia samym powietrzem zapewnia on dalszą poprawę w ewakuacji wiórów.
Producenci wierteł VHM
Największym producentem w Polsce wierteł węglikowych jest firma Fanar z Ciechanowa. Jest to producent również gwintowników, narzynek oraz narzędzi do gwintowania.
Kolejnym ważnym producentem wierteł jest firmy Guhring z Niemiec. Jest to producent, który przoduje w technologii, innowacyjności narzędzi do otworów.