Noże tokarskie można podzielić pod względem rodzaju na:
- Noże tokarskie z płytką lutowaną tj. P10, P20, P30, K10, K20, M20
- Noże tokarskie ze stali szybkotnącej tj. SW7, SKC itd..
- Noże tokarskie składane
Przyjmując jako podział przeznaczenie noża, wymienia się:
- Noże do obtaczania, potocznie – obtaczakami,
- Noże do wytaczania, potocznie – wytaczakami,
- Noże to toczenia kształtowego, potocznie noże kształtowe.
Głównym graczem na polskim rynku noży tokarskich jest firma Pafana, która jest polskim producentem pochodzącym z Pabianic.
W artykule przybliżymy nazewnictwo noży tokarskich z wlutowaną płytką oraz ze stali szybkotnącej (HSS).
Rodzaje noży tokarskich oraz oznaczenia wg. ISO oraz Polskiej normy PN
Nóż tokarski z lutowaną płytką w zależności od rodzaju wlutowanej płytki posiada oznaczenia do jakich materiałów mogą zostać użyte.
- P – do stali
- M – do stali nierdzewnej
- K – do żeliwa
Oczywiście, jak niektórzy mieli okazję się przekonać, występują też nazwy inne jak podane powyżej. To oznacza, ze noże te są starszej produkcji. Poniżej tabela przedstawiająca porównanie starego oraz nowego nazewnictwa.
| Grupa ISO | Oznaczenie | Zakres ISO | ZASTOSOWANIE |
| P | S10 | P10 | Gatunek przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej stali, staliwa oraz staliwa niskostopowego przy dużych prędkościach skrawania i małych posuwach |
| S20 | P20 | Gatunek przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej stali i staliwa przy odpowiednio dużych prędkościach skrawania i umiarkowanych posuwach | |
| S30 | P30 | Przeznaczony do obróbki średnio dokładnej i zgrubnej stali i staliwa przy średnich i małych prędkościach skrawania oraz znacznych przekrojach warstwy skrawanej w trudnych warunkach obróbki | |
| M | U10S | M20 | Przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej stali, staliw i żeliw przy średnich i małych prędkościach skrawania i średnich przekrojach wióra. Gatunek uniwersalny, nadaje się do obróbki stali manganowych, nierdzewnych, żaroodpornych, żarowytrzymałych, oraz metali kolorowych. Stosowany do toczenia i frezowania |
| K | H10 | K10 | Przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej wszystkich gatunków żeliw, stali stopowych, austenitycznych stopów metali kolorowych oraz materiałów niemetalicznych dających krótki wiór |
| H20 | K20 | Gatunek przeznaczony do obróbki średnio dokładnej i zgrubnej żeliw przy umiarkowanych prędkościach skrawania i średnich oraz dużych posuwach w niekorzystnych i trudnych warunkach obróbki. Nadaje się do obróbki stopów miedzi, stopów lekkich materiałów żaroodpornych, żarowytrzymałych oraz tworzyw sztucznych. |
Oprócz różnic wynikających z różnych płytek wlutowanych mogą zaistnieć różnice w nazewnictwie noży np. nóż NPPa 2516 S30 może też występować pod nazwą ISO 7 R 2516 P30. Obie nazwy są poprawne, lecz tylko pierwsza nazwa literowa istnieje w polskiej normie. Natomiast nazwa ISO jest nazwą międzynarodową.
Tabela przedstawiająca normy ISO (Międzynarodowe), PN (Polskie), DIN (Niemieckie), GHOST (Rosyjskie)
| Rodzaj noża | ISO 243 ISO 514 |
PN-91 M-58352 |
DIN | GHOST |
 Nóż tokarski prosty lewy prawy |
ISO1 |
NNZa-b | 4971 |
2100 |
 Nóż tokarski wygięty lewy prawy |
ISO2 | NNZc-d | 4972 | 2102 |
 Nóż tokarski boczny wygięty lewy prawy |
ISO3 | NNB-cd | 4978 | 2103 |
 Nóż tokarski szeroki |
ISO4 | NNPd | 4976 | 2120 |
 Nóż tokarski czołowy lewy prawy |
ISO5 | NNBk-m | 4977 | 2141 |
 Nóż tokarski boczny odsadzony lewy prawy |
ISO6 | NNBe-f | 4980 | 2103 |
 Nóż tokarski przecinak lewy prawy |
ISO7 | NNPa-c | 4981 | 2130 |
 Nóż tokarski wytaczak prosty |
ISO8 | NNWa NNUa |
4973 | 2140 |
 Nóż tokarski wytaczak spiczasty |
ISO9 | NNWb NNUb |
4974 | 2112 |
 Nóż tokarski spiczasty |
ISO10 | NNPe | 4975 | – |
 Nóż tokarski wytaczak hakowy |
ISO11 | NNWc | (263) | – |
 Nóż tokarski do gwintu zewnętrznego lewy prawy |
ISO12 | NNGc-r | (282) | 2660 |
 Nóż tokarski do gwintu wewnętrznego |
ISO13 | NNGd-s | (283) | 2662 |
 Nóż tokarski do rowków klinowych |
