Narzynki zunifikowane z rodziny UN, w której skład wchodzą gwinty (UNC, UNF, UNEF, UNS, UN) są to narzędzia skrawające do nacinania gwintów zewnętrznych. Wykonywane są wg. normy wymiarowej DIN-EN 22-568. Gwint zunifikowany jest gwintem o zarysie trójkątnym, kącie zarysu 60 stopni.
Gwint UN opisuje norma ASME B1.1-2003.
Narzynkę wykonuje się ze stali szybkotnącej HSS (High speed steel), dzięki której po zakończonej obróbce narzynka powinna posiadać 62-64 HRC. Narzynka HSS powinna również posiadać możliwość gwintowania materiałów o wytrzymałości na rozciąganie RM<800 MPa. Rzadziej spotykaną narzynką jest wykonanie ze stali szybkotnącej kobaltowej HSSE.
Oznaczenie narzynek produkcji Fanar
Narzynka maszynowy wysokowydajna wg. Normy DIN-EN 22-568 dla gwintu UNF ½-20, tolerancja 2A, dla stali nierdzewnej.
Klasy tolerancji gwintów zunifikowanych zewnętrznych
Narzynka jako narzędzia do wykonywania nacięć na wałkach (gwint zewnętrzny) określa norma pisana wielką literą A.
- Klasa tolerancji 1A – tolerancja mała dokładna, używana w urządzeniach, gdzie działanie gwintu niezależnie od jego dokładności jest wysoce wymagane np. w sprzęcie wojskowym np. armato-haubicach lub innych rodzajów broni, gdzie możliwe jest przedostanie się zanieczyszczeń.
- Klasa tolerancji 2A – jest to najbardziej rozpowszechniona tolerancja, używana w śrubach, nakrętkach masowej produkcji jak i zwykłych urządzeniach codziennego użytku. W tej tolerancji najwięcej produkuje się narzynek oraz gwintowników.
- Klasa tolerancji 3A – jest to tolerancja bardzo dokładna, stosowana, gdy bardzo ważne jest dokładne połączenie.
W Polsce jedynym producentem narzynek oraz już jeden z nielicznych w Europie jest firma Fanar z Ciechanowa. Ze względu na wysoki koszt produkcji narzynek oraz na wymagania technologiczne produkcyjne, niewiele producentów oferuje te narzędzia.
Dla przeliczania wartości calowych na mm, przyjmuje się, że 1 cal=25,4 mm
Tab. 1 Wymiary narzynek zunifikowanych zwykłych UNC oraz UNF drobnozwojnych
| Narzynka, gwint amerykański zunifikowany zwykły UNC DIN 22-568 | ||||||
| Gwint | Ød1 [mm] | Skok 1″/P | P [mm] | ØDxE [mm] | W |  |
| No 5 – 40 | 3,175 | 40 | 0,635 | 20×5 | 3 | 3,09 |
| No 6 – 32 | 3,505 | 32 | 0,794 | 20×5 | 3 | 3,41 |
| No 8 – 32 | 4,166 | 32 | 0,794 | 20×7 | 3 | 4,07 |
| No 10-24 | 4,826 | 24 | 1,058 | 20×7 | 3 | 4,71 |
| No 12-24 | 5,486 | 24 | 1,058 | 20×7 | 4 | 5,37 |
| 1/4-20 | 6,35 | 20 | 1,27 | 20×7 | 4 | 6,22 |
| 5/16-18 | 7,938 | 18 | 1,411 | 25×9 | 4 | 7,8 |
| 3/8-16 | 9,525 | 16 | 1,588 | 30×11 | 4 | 9,37 |
| 7/16-14 | 11,112 | 14 | 1,814 | 30×11 | 4 | 10,95 |
| 1/2-13 | 12,7 | 13 | 1,954 | 38×14 | 4 | 12,52 |
| 9/16-12 | 14,288 | 12 | 2,117 | 38×14 | 4 | 14,1 |
| 5/8-11 | 15,875 | 11 | 2,309 | 45×18 | 5 | 15,68 |
| 3/4-10 | 19,05 | 10 | 2,504 | 45×18 | 5 | 18,84 |
| 7/8-9 | 22,225 | 9 | 2,822 | 55×22 | 5 | 22 |
| 1 -8 | 25,4 | 8 | 3,175 | 55×22 | 5 | 25,16 |
| 1.1/8-7 | 28,575 | 7 | 3,629 | 65×25 | 5 | 28,31 |
| 1.1/4-7 | 31,75 | 7 | 3,629 | 65×25 | 6 | 31,49 |
| 1.3/8-6 | 34,925 | 6 | 4,233 | 65×25 | 7 | 34,63 |
| 1.1/2-6 | 38,1 | 6 | 4,233 | 75×30 | 6 | 37,8 |
| 1.3/4-5 | 44,45 | 5 | 5,08 | 90×36 | 6 | 44,12 |
| 2-4.1/2 | 50,8 | 4.1/2 | 5,645 | 90×36 | 7 | 50,45 |
| Narzynka, gwint amerykański zunifikowany drobnozwojny UNF DIN 22-568 | ||||||
| No 6 – 40 | 3,505 | 40 | 0,635 | 20×5 | 3 | 3,42 |
| No 8 – 36 | 4,166 | 36 | 0,705 | 20×7 | 3 | 4,08 |
| No 10-32 | 4,826 | 32 | 0,794 | 20×7 | 3 | 4,73 |
| No 12-28 | 5,486 | 28 | 0,907 | 20×7 | 4 | 5,38 |
| 1/4 – 28 | 6,35 | 28 | 0,907 | 20×7 | 4 | 6,24 |
| 5/16-24 | 7,938 | 24 | 1,058 | 25×9 | 5 | 7,82 |
| 3/8 – 24 | 9,525 | 24 | 1,058 | 30×11 | 4 | 9,41 |
| 7/16-20 | 11,112 | 20 | 1,27 | 30×11 | 5 | 10,98 |
| 1/2 – 20 | 12,7 | 20 | 1,27 | 38×10 | 5 | 12,56 |
| 9/16-18 | 14,288 | 18 | 1,411 | 38×10 | 5 | 14,14 |
| 5/8-18 | 15,875 | 18 | 1,411 | 45×14 | 5 | 15,73 |
| 3/4-16 | 19,05 | 16 | 1,588 | 45×14 | 6 | 18,89 |
| 7/8-14 | 22,225 | 14 | 1,814 | 55×16 | 5 | 22,05 |
| 1 – 12 | 25,4 | 12 | 2,117 | 55×16 | 6 | 25,21 |
| 1.1/8-12 | 28,575 | 12 | 2,117 | 65×18 | 6 | 28,38 |
| 1.1/4-12 | 31,75 | 12 | 2,117 | 65×18 | 6 | 31,55 |
| 1.3/8-12 | 34,925 | 12 | 2,117 | 65×18 | 7 | 34,73 |
| 1.1/2-12 | 38,1 | 12 | 2,117 | 75×20 | 8 | 37,9 |
Rodzaje gwintów amerykańskich zunifikowanych UN
- UNC – gwint zunifikowany zwykły (ang. Unified National Coarse Thread),
- UNF gwint zunifikowany drobnozwojny (ang. Unified National Fine Thread),
- UNEF – gwint bardzo drobnozwojny (ang. Unfiied National Extra Fine Thread Series),
- UNS – gwint specjalny, ze specjalnymi średnicami oraz podziałkami gwintu P (ang. Unified National Threads of Special Diameters and Pitches),
- UN – gwint o stałej podziałce P (skoku): 4; 6; 8 ; 12 ; 16 ; 20 ; 28 ; 32 na cal.
