Gwintowanie otworu jest to obróbka wiórowa mająca na celu nadanie powierzchni walcowej zarysu gwintu prawo lub lewo zwojnego w celi współpracy z częścią gwintowaną walcową.
Gwintowanie otworów jest dość prostą operacją, do której potrzebne będą: nawiertaka, wiertła oraz gwintowniki.
Gwintowanie otworów krok po kroku
- Wykonać nakiełek, czyli nawiercić mały otwór dla wycentrowania wiertła
- Wywiercić otwór odpowiedni dla naszego gwintu
- Gwintować otwór gwintownikami ręcznymi odpowiednio najpierw nr 1 zdzierakiem, nr 2 półwykańczkiem oraz nr 3 wykańczakiem
1. Nawiercanie otworu
Dzięki operacji nawiercania, podczas wiercenia wiertło centruje się w wykonanym nakiełku, dzięki czemu zyskujemy na sztywności wiertła.
Do nawiercania otworu służą nawiertaki maszynowe NWRc DIN-333 HSS, natomiast w obróbce ręcznej można użyć punktaka.
2. Wiercenie otworu pod gwint
W celu dobrania wiertła warto posłużyć się tabelą gwintów lub w łatwy sposób policzyć średnicę wiertła: od średnicy gwintu M odejmujemy skok P i wychodzi nam średnica otworu pod dany gwint np. dla M10 o skoku P=1,5 mm.
Średnica otworu=(M)10mm-(P)1,5mm=8,5 mm
Ważne
Każdy gwint posiada tolerancję wymiarową, która dotyczy również średnicy otworu, jaka może być zastosowana w danym gwincie. Standardową tolerancją w gwintach metrycznych wewnętrznych jest tolerancja 6H. Dla zachowania tolerancji gwintu musimy wywiercić otwór, który zawiera się w tej tolerancji. Sprawdź tabelę tolerancji otworu pod gwint.
3. Fazowanie otworu
Dobrą praktyką przy operacji gwintowania otworu jest fazowanie otworu przed przystąpienie do gwintowania. Dzięki temu unikniemy efektu wypływki materiału oraz nieestetycznej powierzchni przy wejściu gwintownika.
4. Gwintowanie otworu
Do gwintowania ręcznego otworu używamy gwintowników 2 lub 3 sztukowych, które oznaczone są odpowiednio paskami na szyjce:
- nr 1 – zdzierak (1 pasek)
- nr 2 – półwykańczak (2 paski)
- nr 3 – wykańczak (brak paska lub 3 paski).
Do gwintowania ręcznego niezbędne jest również pokrętło do gwintowników, które posiada możliwość mocowania gwintowników w przedziałach wymiarowych wg. zabieraka kwadratowego a.
Każdy z kompletu gwintowników ręcznych skrawa nierównomierną ilość materiału, a co za tym idzie największe opory będą przy gwintowniku zdzieraku. Najmniejsze natomiast przy gwintowniku wykańczaku.
Warstwy skrawania gwintowników ręcznych:
Jak gwintować otwory – praktyczna porada
Ruchem zgodnym z ruchem wskazówek zegara gwintujemy gwintownikiem ręcznym nr 1 – przekręcamy jeden pełny obrót w prawo. Gdy poczujemy opór, cofamy pokrętło o około ½ obrotu, aby złamać wiór. Czynność tę powtarzamy, aż osiągniemy wymaganą głębokość. Po osiągnięciu wymaganej głębokości gwintownik wykręcamy (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara). Czynność powtarzamy z gwintownikami nr 2 oraz nr 3.
Dla zmniejszenia oporu gwintowania możemy użyć oleju do gwintowania Terebor (firmy Fanar) lub jeśli to warunki domowe – olej rzepakowy.
