Materiały obrabiane metodą obróbki skrawaniem możemy sklasyfikować ze względu na ich unikatowe właściwości. Różnice mogą dotyczyć składu chemicznego materiałów lub ich fizycznych właściwości. Z tego powodu wprowadzono międzynarodową klasyfikację – Grupy materiałowe ISO, dzięki której ułatwiony jest dobór odpowiedniego narzędzia, gatunku, geometrii lub parametrów skrawania do materiału obrabianego. Zachęcamy do zapoznania się z grupami materiałowymi.
Wyróżnia się 6 podstawowych grup materiałowych:
Stal | Stal nierdzewna | Żeliwo | |||
Aluminium oraz materiały nieżelazne | Stopy żaroodporne, stopy tytanu | Materiały hartowane |
ISO P – grupa, w skład której wchodzą stal, staliwo, stale: konstrukcyjna, automatowa, narzędziowa, niskostopowa oraz wysokostopowa. Jest to grupa najpowszechniejsza i najczęściej spotykana w obróbce skrawaniem. Obrabialność materiałów zazwyczaj zleży od dwóch czynników: twardości oraz zawartości węgla.
Wiór – długi
ISO M – grupa stali nierdzewnych zawierająca stal: ferrytyczną, martenzytyczną, austenityczną oraz austenityczno-ferrytyczną (duplex). Cechą wspólną tej grupy są trudne warunki skrawania spowodowane wysoką temperaturą skrawania oraz dużym zużyciem narzędzi ujawniającym się w postaci narostu bądź karbu.
ISO K – grupa żeliw: szarego, ciągliwego oraz sferoidalnego. Żeliwo daje krótki wiór, który jest łatwy do kontroli. Charakterystyczną cechą żeliw są różnego rodzaju zanieczyszczenia (np. piasek ), które mogą sprawiać problemy i negatywnie wpływać na proces ich obróbki (na powierzchni narzędzia powstają tzw. kratery).
Grupa ISO N – obejmuje aluminium, miedź, magnez, mosiądz oraz tworzywa sztuczne . Materiały te są dość łatwo obrabialne. Największe ograniczenie stanowią jednak trzy podstawowe czynniki: temperatura, jakość powierzchni oraz przywieranie materiału do ostrza skrawającego. Czyste aluminium przywiera do narzędzia i wymaga ostrych krawędzi tnących. Z tego powodu, płytki wieloostrzowe węglikowe poddaje się procesowi szlifowania.
Materiał dający długi wiór.
Grupa Materiałowa ISO S – to materiały żaroodporne oraz stopy tytanu. Jest to grupa dość trudna do obróbki, ze względu na tworzący się narost na ostrzu, który dodatkowo utwardza się pod wpływem działania wysokiej temperatury podczas obróbki. W charakterystyce obróbki przypominają stale nierdzewne ISO M, lecz są trudniejsze do skrawania.
Grupa Materiałowa ISO H – to materiały hartowane, bądź o wysokiej twardości w zakresie 45 – 70 HRC, do których również zalicza się żeliwo utwardzone, które może osiągać twardość 43 – 57 HRC. Obróbka takich materiałów jest mocno utrudniona poprzez generowanie się wysokich temperatur oraz ścieranie się krawędzi skrawających.