Co to są gwintowniki ręczne metryczne?
Gwintowniki ręczne metryczne są to narzędzia kształtowe, które nacinają gwint w otworze metodą wiórową. Dostępne są one w dwóch wersjach:
– z gwintem metrycznym zwykłym o oznaczeniu M, występują w wersji 2 lub 3 sztukowej. Gwinty metryczny zwykłe oznacza się bez podawania skoku gwintu np. Gwintownik Ręczny M 10 DIN 352/3 6H HSS ;
– z gwintem metrycznym drobnozwojnym o oznaczeniu MF występują w wersji 2 sztukowej. Gwinty metryczne drobnozwojne podaje się wraz ze skokiem np. Gwintownik Ręczny M10x1,25 DIN 2181/2 6H HSS Fra.
Komplet gwintowników 3 sztukowych | Komplet gwintowników 2 sztukowych |
Gwinty metryczne wewnętrzne występują standardowo w normie 6H, natomiast gwinty zewnętrzne o normie standardowej to 6g.
Tabela wymiarów gwintowników ręcznych metrycznych:
Wymiary gwintów ręcznych metrycznych
Gwint | Skok P [mm] | l1 [mm] | l2 [mm] | Ød2 [mm] | a [mm] | Ø otworu [mm] | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gwint | Skok P [mm] | l1 [mm] | l2 [mm] | Ød2 [mm] | a [mm] | Ø otworu [mm] | |
1 | M 1 | 0.25 | 32.5 | 6.5 | 2.5 | 2.1 | 0.75 |
2 | M 1,1 | 0.25 | 32.5 | 6.5 | 2.5 | 2.1 | 0.85 |
3 | M 1,2 | 0.25 | 32.5 | 6.5 | 2.5 | 2.1 | 0.95 |
4 | M 1,4 | 0.3 | 32.5 | 8 | 2.5 | 2.1 | 1.1 |
5 | M 1,6 | 0.35 | 41 | 9 | 2.5 | 2.1 | 1.25 |
6 | M 1,7 | 0.35 | 41 | 9 | 2.5 | 2.1 | 1.35 |
7 | M 1,8 | 0.35 | 41 | 9 | 2.5 | 2.1 | 1.45 |
8 | M 2 | 0.4 | 36 | 10 | 2.8 | 2.1 | 1.6 |
9 | M 2,2 | 0.45 | 36 | 9 | 2.8 | 2.1 | 1.75 |
10 | M 2,3 | 0.4 | 36 | 9 | 2.8 | 2.1 | 1.9 |
11 | M 2,5 | 0.45 | 40 | 9 | 2.8 | 2.1 | 2.05 |
12 | M 2,6 | 0.45 | 40 | 9 | 2.8 | 2.1 | 2.15 |
13 | M 3 | 0.5 | 40 | 11 | 3.5 | 2.7 | 2.5 |
14 | M 3,5 | 0.6 | 45 | 13 | 4 | 3 | 2.9 |
15 | M 4 | 0.7 | 45 | 13 | 4.5 | 3.4 | 3.3 |
16 | MF 4 | 0.5 | 45 | 10 | 4.5 | 3.4 | 3.5 |
17 | M 4,5 | 0.75 | 50 | 16 | 6 | 4.9 | 3.7 |
18 | MF 4,5 | 0.5 | 50 | 12 | 6 | 4.9 | 4 |
19 | M 5 | 0.8 | 52 | 16 | 6 | 4.9 | 4.2 |
20 | MF 5 | 0.5 | 52 | 13 | 6 | 4.9 | 4.5 |
21 | MF 5,5 | 0.5 | 56 | 13 | 6 | 4.9 | 5 |
22 | M 6 | 1 | 56 | 18 | 6 | 4.9 | 5 |
23 | MF 6 | 0.75 | 56 | 14 | 6 | 4.9 | 5.2 |
24 | M 7 | 1 | 56 | 18 | 6 | 4.9 | 6 |
25 | MF 7 | 0.75 | 56 | 14 | 6 | 4.9 | 6.2 |
26 | M 8 | 1.25 | 63 | 20 | 6 | 4.9 | 6.8 |
27 | MF 8 | 0.75 | 63 | 14 | 6 | 4.9 | 7.2 |
28 | MF 8 | 1 | 63 | 17 | 6 | 4.9 | 7 |
29 | M 9 | 1.25 | 63 | 20 | 7 | 5.5 | 7.8 |
30 | MF 9 | 0.75 | 63 | 14 | 7 | 5.5 | 8.2 |
31 | MF 9 | 1 | 63 | 17 | 7 | 5.5 | 8 |
32 | M 10 | 1.5 | 70 | 22 | 7 | 5.5 | 8.5 |
33 | MF 10 | 0.75 | 63 | 18 | 7 | 5.5 | 9.2 |
34 | MF 10 | 1 | 63 | 18 | 7 | 5.5 | 9 |
35 | MF 10 | 1.25 | 70 | 22 | 7 | 5.5 | 8.8 |
36 | M 11 | 1.5 | 70 | 22 | 8 | 6.2 | 9.5 |
37 | MF 11 | 0.75 | 63 | 18 | 8 | 6.2 | 10.2 |
38 | MF 11 | 1 | 63 | 18 | 8 | 6.2 | 10 |
39 | M 12 | 1.75 | 80 | 24 | 9 | 7 | 10.2 |
40 | MF 12 | 1 | 70 | 18 | 9 | 7 | 11 |
41 | MF 12 | 1.25 | 70 | 20 | 9 | 7 | 10.8 |
42 | MF 12 | 1.5 | 70 | 20 | 9 | 7 | 10.5 |
43 | M 14 | 2 | 80 | 26 | 11 | 9 | 12 |
44 | MF 14 | 1 | 70 | 18 | 11 | 9 | 13 |
45 | MF 14 | 1.25 | 70 | 22 | 11 | 9 | 12.8 |
46 | MF 14 | 1.5 | 70 | 22 | 11 | 9 | 12.5 |
47 | MF 15 | 1 | 70 | 18 | 12 | 9 | 14 |
48 | MF 15 | 1.5 | 70 | 22 | 12 | 9 | 13.5 |
49 | M 16 | 2 | 80 | 27 | 12 | 9 | 14 |
50 | MF 16 | 1 | 80 | 18 | 12 | 9 | 15 |
51 | MF 16 | 1.25 | 80 | 18 | 12 | 9 | 14.8 |
52 | MF 16 | 1.5 | 80 | 22 | 12 | 9 | 14.5 |
53 | MF 17 | 1 | 80 | 18 | 12 | 9 | 16 |
54 | MF 17 | 1.5 | 80 | 22 | 12 | 9 | 15.5 |
55 | M 18 | 2.5 | 95 | 30 | 14 | 11 | 15.5 |
56 | MF 18 | 1 | 80 | 18 | 14 | 11 | 17 |
57 | MF 18 | 1.5 | 80 | 22 | 14 | 11 | 16.5 |
58 | MF 18 | 2 | 80 | 22 | 14 | 11 | 16 |
59 | M 20 | 2.5 | 95 | 32 | 16 | 12 | 17.5 |
60 | MF 20 | 1 | 80 | 18 | 16 | 12 | 19 |
61 | MF 20 | 1.5 | 80 | 22 | 16 | 12 | 18.5 |
62 | MF 20 | 2 | 80 | 22 | 16 | 12 | 18 |
63 | M 22 | 2.5 | 100 | 32 | 18 | 14.5 | 19.5 |
64 | MF 22 | 1 | 80 | 18 | 18 | 14.5 | 21 |
65 | MF 22 | 1.5 | 80 | 22 | 18 | 14.5 | 20.5 |
66 | MF 22 | 2 | 80 | 22 | 18 | 14.5 | 20 |
67 | M 24 | 3 | 110 | 34 | 18 | 14.5 | 21 |
68 | MF 24 | 1 | 90 | 18 | 18 | 14.5 | 23 |
69 | MF 24 | 1.5 | 90 | 22 | 18 | 14.5 | 22.5 |
70 | MF 24 | 2 | 90 | 22 | 18 | 14.5 | 22 |
71 | MF 25 | 1 | 90 | 18 | 18 | 14.5 | 24 |
72 | MF 25 | 1.5 | 90 | 22 | 18 | 14.5 | 23.5 |
73 | MF 25 | 2 | 90 | 22 | 18 | 14.5 | 23 |
74 | MF 26 | 1.5 | 90 | 22 | 18 | 14.5 | 24.5 |
75 | M 27 | 3 | 110 | 36 | 20 | 16 | 24 |
76 | MF 27 | 1 | 90 | 22 | 20 | 16 | 26 |
77 | MF 27 | 1.5 | 90 | 22 | 20 | 16 | 25.5 |
78 | MF 27 | 2 | 90 | 22 | 20 | 16 | 25 |
79 | MF 28 | 1 | 90 | 20 | 20 | 16 | 27 |
80 | MF 28 | 1.5 | 90 | 22 | 20 | 16 | 26.5 |
81 | MF 28 | 2 | 90 | 22 | 20 | 16 | 26 |
82 | M 30 | 3.5 | 125 | 40 | 22 | 18 | 26.5 |
83 | MF 30 | 1 | 90 | 18 | 22 | 18 | 29 |
84 | MF 30 | 1.5 | 90 | 22 | 22 | 18 | 28.5 |
85 | MF 30 | 2 | 90 | 22 | 22 | 18 | 28 |
86 | MF 30 | 3 | 125 | 36 | 22 | 18 | 27 |
87 | MF 32 | 1.5 | 90 | 22 | 22 | 18 | 30.5 |
88 | MF 32 | 2 | 90 | 22 | 22 | 18 | 30 |
89 | M 33 | 3.5 | 125 | 40 | 25 | 20 | 29.5 |
90 | MF 33 | 1.5 | 100 | 25 | 25 | 20 | 31.5 |
91 | MF 33 | 2 | 100 | 25 | 25 | 20 | 31 |
92 | MF 33 | 3 | 125 | 36 | 25 | 20 | 30 |
93 | MF 35 | 1.5 | 100 | 25 | 28 | 22 | 33.5 |
94 | M 36 | 4 | 150 | 50 | 28 | 22 | 32 |
95 | MF 36 | 1.5 | 100 | 25 | 28 | 22 | 34.5 |
96 | MF 36 | 2 | 125 | 30 | 28 | 22 | 34 |
97 | MF 36 | 3 | 125 | 36 | 28 | 22 | 33 |
98 | MF 38 | 1.5 | 100 | 25 | 28 | 22 | 36.5 |
99 | M 39 | 4 | 150 | 50 | 32 | 24 | 35 |
100 | MF 39 | 1.5 | 110 | 25 | 32 | 24 | 37.5 |
101 | MF 39 | 2 | 125 | 30 | 32 | 24 | 37 |
102 | MF 39 | 3 | 125 | 36 | 32 | 24 | 36 |
103 | MF 40 | 1.5 | 110 | 25 | 32 | 24 | 38.5 |
104 | MF 40 | 2 | 125 | 36 | 32 | 24 | 38 |
105 | MF 40 | 3 | 125 | 36 | 32 | 24 | 37 |
106 | M 42 | 4.5 | 150 | 56 | 32 | 24 | 37.5 |
107 | MF 42 | 1.5 | 110 | 25 | 32 | 24 | 40.5 |
108 | MF 42 | 2 | 125 | 36 | 32 | 24 | 40 |
109 | MF 42 | 3 | 125 | 36 | 32 | 24 | 39 |
110 | MF 42 | 4 | 150 | 50 | 32 | 24 | 38 |
111 | M 45 | 4.5 | 160 | 58 | 36 | 29 | 40.5 |
112 | MF 45 | 1.5 | 110 | 25 | 36 | 29 | 43.5 |
113 | MF 45 | 2 | 125 | 36 | 36 | 29 | 43 |
114 | MF 45 | 3 | 125 | 36 | 36 | 29 | 42 |
115 | MF 45 | 4 | 160 | 50 | 36 | 29 | 41 |
116 | M 48 | 5 | 180 | 65 | 36 | 29 | 43 |
117 | MF 48 | 1.5 | 140 | 30 | 36 | 29 | 46.5 |
118 | MF 48 | 2 | 140 | 36 | 36 | 29 | 46 |
119 | MF 48 | 3 | 140 | 36 | 36 | 29 | 45 |
120 | MF 48 | 4 | 180 | 55 | 36 | 29 | 44 |
121 | MF 50 | 1.5 | 140 | 30 | 36 | 29 | 48.5 |
122 | MF 50 | 2 | 140 | 36 | 36 | 29 | 48 |
123 | MF 50 | 3 | 140 | 36 | 36 | 29 | 47 |
124 | M 52 | 5 | 180 | 65 | 40 | 32 | 47 |
125 | MF 52 | 1.5 | 140 | 30 | 40 | 32 | 50.5 |
126 | MF 52 | 2 | 140 | 36 | 40 | 32 | 50 |
127 | MF 52 | 3 | 140 | 36 | 40 | 32 | 49 |
128 | MF 52 | 4 | 180 | 55 | 40 | 32 | 48 |
129 | M 56 | 5.5 | 180 | 70 | 40 | 32 | 50.5 |
130 | M 60 | 5.5 | 200 | 70 | 45 | 35 | 54.5 |
131 | M 64 | 6 | 220 | 75 | 50 | 39 | 58 |
132 | M 68 | 6 | 220 | 75 | 50 | 39 | 62 |
Gdzie:
– l1 – długość części całkowitej
– l2 – długość części roboczej,
– Ød1 – średnica części roboczej,
– Ød2 – średnica części chwytowej,
– a – zabierak kwadratowy.
Producenci gwintów ręcznych
W Polsce głównym producentem gwintowników ręcznych, jak i maszynowych jest firma Fanar z Ciechanowa. Fanar produkuje gwintowniki ręczne metryczne w normie wymiarowej odpowiednio:
– gwintowniki metryczne zwykłe w normie DIN-352,
– gwintowniki metryczne drobnozwojne DIN-2181.
Gwinty metryczne są najbardziej rozpowszechnionym typem połączeń gwintowych. Posiadają zarys trójkątny o kącie wierzchołkowym 60°.
Występują w wersji prawo zwojnej (nie dopisuje się wtedy oznaczeń do gwintu) oraz lewozwojnej (dopisuje się oznaczenie LH z ang. left handed).
Gwint prawozwojny | Gwint lewozwojny |
Komplety gwintowników ręcznych
Komplet gwintowników ręcznych 3 sztukowy składa się gwintowników: zdzierak, półwykańczak, wykańczak. W kompletach 2 sztukowych występują gwintowniki: zdzierak oraz wykańczak. Gwintownik wykańczak posiada nakrój 2P – oznacza to, że po 2 zwojach (licząc od czoła gwintownika) rozpoczyna się pełen gwint. Dla gwintownika M10 o skoku 1,5 mm pełny profil gwintu rozpocznie się 2*1,5 mm=3 mm mierząc od czoła gwintownika. Gwintowniki ręczne produkuje się głównie ze stali szybkotnącej HSS (High speed steel) o twardości końcowej 62 HRC oraz ze stali szybkotnącej kobaltowej HSS-E z dodatkiem 5% kobaltu o twardości 64 HRC. Gwintowniki HSSE mogą wykonywać gwinty w materiałach takich jak stal, stal nierdzewna, żeliwo.
Budowa gwintownika ręcznego
Częścią chwytową dla gwintowników ręcznych jest zabierak kwadratowy o oznaczeniu „a”, według którego dobiera się pokrętło dla gwintowników.