Jakie są rodzaje gwintów – klasyfikacja

Gwint jest to połączenie kształtowe rozłączne stosowane w budowie maszyn.  Na rynku dostępnych jest wiele jego odmian. Przeczytaj, jakie są rodzaje gwintów.

Gwinty najogólniej można podzielić według następujących kryteriów:

Ze względu na system miar, czyli

– metryczne – kąt zarysu gwintu wynosi 60°, a wymiar skoku podany jest w [mm]

– calowe – kąt zarysu to 60° lub 55°, wymiar skoku podany jest w ilości zwoi gwintu na 1 cal (czyli 25,4 mm)

Pochylenie gwintu:

– walcowe – gwint został utworzony na powierzchni walca,

– stożkowe – gwint został utworzony na powierzchni stożka, który posiada zbieżność

Rodzaje gwintów ze względu na umiejscowienie

– gwint wewnętrzny – czyli znajdujący się wewnątrz otworu, który wykonuje się m.in. gwintownikiem

gwintownik

– gwint zewnętrzny – znajdujący się na wałku, wykonywany poprzez m.in. narzynki 

narzynka

Rodzajów gwintów występuje bardzo wiele, ale niektóre z nich zostały objęte procesem normalizacji i to one są  najważniejsze i najczęściej stosowane w przemyśle oraz w urządzeniach codziennego użytku.

Rodzaje gwintów ze względu na kształt

Gwint metryczny M (ISO metric fine) – o zarysie trójkątnym walcowym, kąt 60° który jest stosowany w większości krajów europejskich w tym również w Polsce, o oznaczeniu M – metryczny zwykły i MF – metryczny drobnozwojny
Gwint rurowo walcowy G (ang. Whitworth pipe thread) – gwint calowy o zarysie trójkątnym, walcowy, kąt 55°  stosowany w połączeniach gdzie wymagana jest szczelność gwintu.
Gwintu amerykański zunifikowany UNC, UNF (ang American unifed coarse thread) – gwint calowy o zarysie trójkątnym walcowym, kąt 60°, UNC- amerykański zunifikowany zwykły, UNF – amerykański zunifikowany drobnozwojny.
Gwint Whitwortha BSW, BSF (ang. Whitworh thread) – gwint calowy o zarysie trójkątnym walcowym, kąt 55°, BSW- Whitwortha zunifikowany zwykły, BSF – Whitwortha zunifikowany drobnozwojny.
Gwint Trapezowy metryczne Tr (stara nazwa symetryczne ang. Trapezoidal thread)  – gwint stosowany w połączeniach ruchomych występujący w urządzeniach przenoszących duże obciążenia ( podnośniki samochodowe ) pracujących przy małych prędkościach.
Gwint do rurek instalacyjnych stalowych Pg – gwint stosowany w instalacjach elektrycznych oraz systemach łączności. Nazwa Pg wywodzi z języka niemieckiego „Panzergewinde”
Gwint amerykański rurowo stożkowy NPT o zbieżności 1:16 – (ang. American Standard Taper Pipe Thread) jest to gwint stożkowy stosowany najczęściej, ale bez szczelności na gwincie. Szczelność na gwincie możemy uzyskać stosując gwint NPTF
Gwint amerykański rurowo stożkowy NPTF (ang. Dryseal) o zbieżności 1:16 ze szczelnością uzyskiwaną na gwincie. Gwint NPTF posiada te same wymiary otworu pod gwint oraz skok jak NPT. Stosuje się go w dokładnie pasowanych połączeniach
ACME – amerykański trapezowy calowy, ogólnego zastosowania. Stub ACME – gwint trapezowy calowy o niskim profilu. Zastosowanie w układach napędowych, pokrywy cylindrów oraz mechanizmy kierownicze.
UNEF (ang. Unified national extra fine thread series) –  stosuje się w przypadkach krótkiego gwintu lub cienkościęnnej ścianki rur. UN ( ang. Unified National constant pitch thread series ) – gwint o stałej podziałce zależnej od wielkości gwintu. UNS ( ang. Unified national threads of special diameters and pitches ) – gwinty ze specjalnymi średnicami oraz podziałkami gwintu.